الدین

"الدین" در ابتدا یک وبلاگ گروهی بود. بعد از فیلتر شدن، یکی از نویسندگانش آن را با آدرس جدید در بلاگفا ادامه داد. این وبلاگ مجددا در فروردین 95 گروهی شد و به "بیان" مهاجرت کرد. بخشی از مطالب وبلاگ قبلی نیز به اینجا منتقل شد.
وجه تسمیه "الدین" این است که انتهای نام مستعار تمام نویسندگان "الدین" دارد. لذا نه این وبلاگ تنها به مقوله دین خواهد پرداخت و نه خدای نکرده نویسندگان ادعا میکنند نورانیت و شرافتی برای دین به ارمغان آورده اند

آدرس کانال تلگرامی:
https://telegram.me/aldin_blog_ir

اشتباهات رایج (2)

چهارشنبه, ۱۸ اسفند ۱۳۹۵، ۰۱:۳۱ ق.ظ

اینقدر  آیه أمن یجیب (آیه 62 سوره نمل) و ختم أمن یجیب گرفتن رواج دارد که گویی این دعا جزو مسلمات دعایی و روایی ماست. اما جالب اینکه این دعا (که در حقیقت بخشی از یک آیه قرآن است) ریشه روایی ندارد و هیچ توصیه ای از معصومین برای خواندن این آیه به عنوان دعا وجود ندارد! گاهی اوقات ادعیه ای مانند حدیث کسا نیمچه سندی  دارند اما خواندن أمن یجیب به عنوان دعا حتی همان را هم ندارد!

 

حالا نداشتن ریشه روایی به کنار، حتی این مقدار از ایه که خوانده می شود معنای درستی هم ندارد! کافی است به آیات 59 تا 64 سوره نمل مراجعه کنیم و کمی قبل و بعد از آن را هم بخوانیم:

 

آیا خدا بهتر ست‏ یا آنچه [با او] شریک مى‏ گردانند (۵۹)

[آیا آنچه شریک مى ‏پندارند بهتر است] یا آن کس که آسمانها و زمین را خلق کرد و براى شما آبى از آسمان فرود آورد پس به وسیله آن باغهاى بهجت‏انگیز رویانیدیم کار شما نبود که درختانش را برویانید آیا معبودى با خداست [نه] بلکه آنان قومى منحرفند (۶۰)

[آیا شریکانى که مى ‏پندارند بهتر است] یا آن کس که زمین را قرارگاهى ساخت و در آن رودها پدید آورد و براى آن کوه ‏ها را [مانند لنگر] قرار داد و میان دو دریا برزخى گذاشت آیا معبودى با خداست [نه] بلکه بیشترشان نمى‏ دانند (۶۱)

یا  آن کس که درمانده را چون وى را بخواند اجابت مى ‏کند و گرفتارى را برطرف مى‏ گرداند و شما را جانشینان این زمین قرار مى‏ دهد آیا معبودى با خداست چه کم پند مى ‏پذیرید (۶۲)

یا آن کس که شما را در تاریکیهاى خشکى و دریا راه مى ‏نماید و آن کس که بادها[ى باران زا] را پیشاپیش رحمتش بشارتگر مى‏ فرستد آیا معبودى با خداست‏ خدا برتر [و بزرگتر] است از آنچه [با او] شریک مى‏ گردانند (۶۳)

یا آن کس که خلق را آغاز مى ‏کند و سپس آن را بازمى ‏آورد و آن کس که از آسمان و زمین به شما روزى مى‏ دهد آیا معبودى با خداست بگو اگر راست مى‏ گویید برهان خویش را بیاورید (۶۴)

 

 

از دیدن این آیات روشن شد که معنای آیه أمن یجیب صرفا این است: یا  آن کس که درمانده را چون وى را بخواند اجابت مى ‏کند و گرفتارى را برطرف مى‏ گرداند.

پس خواندن این بخش از آیه حتی معنی هم نمی دهد . جمله ناقص است!!

 

علت اینکه این اشتباه فاحش اینقدر رواج دارد چیست چندان مشخص نیست اما می توان حدسی را مطرح کرد. حرف "یا" دو معنی دارد: هم حرف نداء است (مانند آنجا که میگوییم یا ابالفضل) هم معنای تفریق میدهد (معادل OR  انکلیسی). آنچه در آیه آمده به معنای دوم است اما کسی که صرفا ترجمه را ببیند، ممکن است تصور کند که "یا" به معنی حرف نداء است و معنی آیه را اشتباه بفهمد! البته این احتمال هم ضعیف است چون دیدم بعضی عربها هم ابن آیه را مانند دعا می خوانند.

 

در فقه ضرب المثلی وجود دارد که میگوید "رب شهره لا اصل لها=چه بسا چیزی بسیار مشهور باشد اما هیچ اصل و ریشه ای نداشته باشد". ظاهرا دعای أمن یجیب نیز یکی از همان مشهورات بی مبناست.

 

 

۹۵/۱۲/۱۸
شرف‌الدین

نظرات  (۴)

۱۹ اسفند ۹۵ ، ۱۷:۲۵ ــ ـکمشـــ
در زبان عربی نمیدونم اما در فارسی میشه به عنوان اشاره ی استعاری فرضش کرد. 
پاسخ:
کاش بیشتر توضیح بدید. من متوجه نمیشم چطور میشه اشاره استعاری فرضش کزد؟
۲۳ اسفند ۹۵ ، ۲۳:۴۱ ماهیِ نفس کِش! :)
سلام آقای شرف الدین، عرض ارادت :)

+ این امن یجیب واسه منم سوال بود!
پاسخ:
سلام
مخلصیم

حالا سوالتون برطرف شد؟ :)))
۲۴ اسفند ۹۵ ، ۲۰:۲۹ ــ ـکمشـــ
در دعا شخص مضطر چیزی طلب می‌کنه. فحوای اون آیه هم می‌گه خدا کسیه که خواسته‌ی مضطر رو اجابت می‌کنه. پس دعا کننده ابتدا این صفت خدا رو بیان می‌کنه و بعد خواسته‌ی خودش رو می‌گه. خودمونیش اینه که خدا رو تو رودربایستی قرار می‌ده:))
البته می‌دونم از نظر ادبیاتی جمله‌ کامل نیست منظورم همون اشاره هست.
پاسخ:
بله. اون اشاره رو داره. اما همونطور که خودتون هم فرمودید، خوندن این آیه از نظر ادبیاتی صحیح نیست. بهتره  مثلا گفته بشه "یا مجیب دعوه المضطرین" که ریشه روایی هم داره
۰۵ فروردين ۹۶ ، ۲۱:۰۹ ماهیِ نفس کِش! :)
برطرفِ برطرف ک نه!
دوست دارم بدونم اولین بار کی این آیه رو ب این منظوری ک الان استفاده میشه استفاده کرده؟ :)
پاسخ:
حالا شما هم این وسط دنبال قاتل بروسلی میگردید؟! :))))

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی