اختلاف در تعیین عید فطر راه حل دارد

۱. هرچقدر هم که بخواهیم توجیه و دلیل برای این اختلاف نظرها درباره رویت هلال ماه بیاوریم، نمی‌توانیم منکر نامطلوب بودن وضع موجود بشویم. امسال هم مانند بسیاری از سالهای دیگر بین مراجع در اعلام عید فطر اختلاف افتاد و روز‌ه‌داران با ابهام مواجه شدند. هم بسیاری از آنهایی که روز سی‌ام را روزه گرفتند دل چرکین بودند و هم آنهایی که عید گرفتند.

2. ریشه این اختلافات به تفاوت مبنای فقهی بر می‌گردد. اختلافاتی مانند موضوعیت یا طریقیت رویت، اعتبار یا عدم اعتبار رویت با چشم مسلح، اعتبار افق مشترک یا آفاق متعدده و امثال اینها.

3- این تصور که بشود این اختلافات فقها  را در حوزه نظر و از نظر علمی برطرف کرد مساله ای نشدنی و حتی نامطلوب است. نمی‌شود به کسی الزام کرد چطور فکر کند و چطور فکر نکند. اما آیا این مشکل در عمل هم قابل حل نیست؟ از ظرفیتهای خود فقه نمی‌توان برای حل این مساله یاری جست؟

4. اگرچه اعلام "ملاک رویت" یا به تعبیری بیان "حکم" در حیطه وظایف یک مرجع تقلید است اما بیان مصداق جزو وظایف مرجع تقلید نیست. یعنی بر او واجب نیست که اعلام کند آیا هلال ماه برای او احراز شده است یا نه و می‌تواند در این مساله سکوت کند و صرفا به وظیفه فردی خود برای افطار یا روزه داری اقدام کند. لذا فقیه وظیفه فقهی و شرعی مبنی بر اعلام نظر در این زمینه ندارد.

5- برای حل معضل سردرگمی مردم، فقها می‌توانند بر اساس یک توافق نوشته یا نانوشته توافق کنند که در این مساله اظهارنظر عمومی نکنند و اعلام نظر در این زمینه را فقط به یک نفر واگذار کنند. آن شخص مثلا می تواند ولی فقیه، مسن‌ترین مرجع تقلید یا پرمقلدترین مرجع تقلید باشد. اگر چه ممکن است آن شخص در ملاک رویت و شیوه احراز با دیگران اختلاف نظر داشته باشد، اما نظر آن شخص هم چون بر اساس دستگاه فقهی معتبر صادر شده حجت و مجزی است و اینگونه نیست که یک حکم خلاف شرع باشد.

6- این راهکار در میان فقها سابقه نیز دارد. به عنوان مثال نقل است که مرحوم خویی در زمان حیات مرحوم سیدمحسن حکیم حتی در مواقعی که رویت برایشان احراز می‌شد نیز به احترام مرحوم حکیم نظر خود را به صورت عمومی اعلام نمی‌کردند. همچنین مرحوم هاشمی شاهرودی با اینکه صاحب رساله بودند و مبنای رویتشان با ولی فقیه و برخی مراجع تفاوت داشت، اما هیچگاه نظر شخصی خودشان را اعلام نمی‌کردند.

7- خلاصه آنکه مشکل سردرگمی مومنین در مساله عید فطر، از درون خود فقه نیز راهکار دارد و حل آن وابسته عزم مراجع برای حل این مشکل است

روحانیون، غفلت از متن و درگیر حواشی

این روزها الگوی روحانیون مورد تایید و تبلیغ  چیست؟ رسانه ها و حکومت کدام روحانی را ایده آل خود میداند؟

 سیاسی و انقلابی

جهادی

مدافع حرم

فعال مجازی

کمک کننده به سیل زده ها و زلزله زده ها

تهیه کننده ماسک و گان

اداره کننده خیریه های محلی

اهل ورزش و سینما

 

 

وقتی پای درد دل اساتید و بزرگان حوزه می نشینی از کم توجهی طلبه ها به درس و بحث گلایه میکنند. خیلی از طلبه ها حتی درسهای اصلی دوره سطح را هم با جزوه ها و خلاصه ها طی میکنند و کمتر به متن کتب اصلی میپردازند. گاهی برخی طلبه ها بیش از آنکه درگیر مباحثه و مطالعه شوند، درگیر فعالیتهای بسیج طلاب میشوند.

همه ما میدانیم که جهاد در راه خدا (و آن هم در کنار رسول خدا) کار بسیار بزرگ و مهمی است. اما خداوند در آیه معروف نفر میفرماید که شایسته نیست مؤمنان همگی به سوی میدان جهاد کوچ کنند، و میپرسد که چرا گروهی از آنان به جای جهاد در دین تفقه نمیکنند؟ خداوند حتی در تزاحم بین جهاد و تفقه نیز مساله را به نفع تفقه حل میکند و دیگر تکلیف سایر کارها فرعی مشخص است.

 

ناگفته نیز پیداست که امروزه نهاد دین در کشور ما با چالشها و سوالات اساسی روبرو است و راه حل این مشکلات نیز فهم دقیق و روزآمد دین است. لازمه این فهم عمیق و دقیق شناخت درست منابع اصیل دینی، شناخت مشکلات و معضلات موجود و یافتن راه حل این مشکلات از دل منابع اصیل با استفاده قدرت اجتهاد و تفکر است. ضعف در یک هر یک از این مراحل منتهی به ناکارآمدی و به تدریج حذف نهاد دین از جامعه است. متولی این امور حوزه های علمیه هستند و کم توجهی طلاب به درس و بحث و سرگرمی آنها به حواشی سیاسی و غیره چشم انداز روشنی برای حوزه های علمیه و به تبع آن امر دین نشان نمیدهد.

 

و البته کم رنگ شدن اخلاق و تهذیب نیز خود بحث مفصلی است که مجال خود را می طلبد