تلاش برای سفید کردن ازدواجی که ازدواج نیست
بعد از شیوع ازدواج سفید در ایران، برخی نویسندگان تلاش کردند که ازدواج سفید را از مصادیق عقد نکاح معاطاتی بدانند. عقدی که بدون لفظ ویژه‌اش یعنی «انکحت» باشد اما با نوشتن یا گفتن یا اشاره یا هر طور دیگر به روشنی دلالت بر انجام ازدواج کند.اگرچه الفاظ خاص آن گفته نمیشود، اما محتوای آن موجود است.
فارغ از اینکه حقوق موضوعه ایران نکاح معاطاتی را نپذیرفته و برخی فقها نیز این نکاح را صحیح نمیدانند، آیا واقعا ازدواج سفید همان نکاح معاطاتی است؟
اولا: اگر قرار بر انجام نکاح معاطاتی باشد، باید همه اجزای عقد بین طرفین مشخص باشد و صرفا تلفظ الفاظ خاص حذف شود. به عنوان مثال نکاح موقت معاطاتی علاوه بر مهریه، مدت عقد نیز باید به صراحت تعیین شود. آیا افرادی که اقدام به همباشی یا ازدواج سفید میکنند، چنین کاری انجام میدهند؟
ثانیا: آنچه هرعقدی را شکل میدهد، قصد طرفین است. برای اینکه ازدواج سفید همان نکاج معاطاتی باشد، طرفین باید در ذهن خودشان واقعا قصد نکاح داشته باشند و اگر از آنها بپرسی که شما چه نسبتی با هم دارید، در حواب بگویند زن و شوهر هستیم. اما آیا واقعا آنچه امروز در جامعه ما اتفاق می افتد اینگونه است و طرفین خود را زن و شوهر میدانند و به لوازم آن (مانند ارث بردن) پایبند اند؟
به نظر میرسد تلاش برای جا انداختن ازدواج سفید به عنوان نکاح معاطاتی ناشی از عدم فهم دقیق مفهوم نکاح معاطاتی است و جز در موارد بسیار اندک، نمیتوان همباشی های فعلی را از مصادیق نکاح معطاتی دانست