نوروز همسایه
اهالی مزار شریف افغانستان برای نوروز مراسم خاصی دارند به نام "میله گل سرخ" و "میله" معادل واژه "جشن" است.
آنگونه که نوشته اند، مراسم به این صورت است:
《میله گل سرخ یک جشن خاص است که در مزار شریف در ۴۰ روز نخست سال و در زمان روییدن گل های شقایق در اطراف بلخ رود اجرا می‌شود. در نخستین روز از جشن گل سرخ، مردم افغانستان که تاریخ به خلافت رسیدن حضرت علی را در نوروز می‌دانند از نقاط مختلف افغانستان خود را به شهر مزار شریف رسانده و طی مراسم با عنوان «جهنده علی» در جوار بارگاه منسوب به مرقد امام علی(ع) جشن‌نوروز را با بر افراشتن علم مبارک حضرت علی(ع) آغاز میکنند.
همزمان با برافراشته شدن این علم که با پارچه‌های زربفت و دست‌دوزی شده زینت یافته و بی شباهت به روییدن گل‌های شقایق نیست، ۲۱ گلوله توپ نیز به نشانه احترام شلیک می‌شود》
در خلال این جشن باستانی و سنتی، ماجرایی رخ داده که بسیاری از ما ایرانی ها نیز کم و بیش شنیده ایم. داستان عاشقانه ای که به "ملا ممد جان" معروف شده و خواننده های متعددی شعر آن را خوانده اند.
داستان این عاشق و معشوق را اینگونه نقل کرده اند:
《درزمان حکمروایی تیموریان درهرات، بویژه درعصر سلطان حسین بایقرا (1505ــ 1468) و وزیر دانشمندش امیرعلی شیر نوایی، مردم از سراسر قلمرو تیموریان در روز نوروز به مزارشریف می آمدند و دولت هزینه عروسی جوانانیکه، در این روز در مزار شریف مراسم میگرفتند را می پرداخت.
ازجمله مدارس متعددی که در این دوره، در هرات تاسیس شده بود، مدرسه ای بود، نزدیک محله سرحدیره در شمال شهر هرات و در جوار زیارت ملا حسین واعظ کاشفی که یکی از طلاب این مدرسه ملا محمد جان همه روزه از محله سرحدیره به چشمه قلمفر که نزدیک زیارت مولانا عبدالرحمن جامی بود، میرفت و صرف و نحو حفظ میکرد، ساعتی در کنار چشمه می آسود و شکرانه ای بجا می آورد .
روزی از روز ها جمعی از دختران سرحدیره که در میان آنان، عایشه دختر یکی از افسران مقرب دربار نیز بود، به منظور تفرج و گردش بر سر چشمه آمدند، در این بین باد تندی وزیدن گرفت و روسری عایشه را ازسرش بلند کرده، بر دوش ملا محمد جان که در فاصله کمی از آنها قرارداشت، انداخت. عایشه که به دنبال روسری اش آمده بود با ملا ممد جان رو در رو شده و هردو دلباخته همدیگر شدند.
از آن روز به بعد عایشه و ملا ممد جان به کمک و زمینه سازی دوستان عایشه در کنار چشمه قلمفر، دور از چشم دیگران همدیگر را می دیدند.
عشق عایشه و ملا ممد جان آنقدر برسر زبانها افتاد تا به گوش پدر عایشه نیز رسید. پدر با شنیدن این حکایت، عایشه را در خانه زندانی کرد و او را از دیدن معشوقش محروم کرد. ملا محمد جان هم آموزش صرف و نحو را کنار گذاشت و روز به روز از درد فراق عایشه ناتوان تر می شد.
روزی از روز ها که عایشه توانسته بود، دور ازچشم پدر بادختران دیگر بر سر چشمه بیاید، با سوز و درد این سرود را می خواند:
بیا که بریم به مزار ملا محمد جان
سیل گل لاله زار ملا محمد جان
به دربار سخی جان (حضرت علی) گیله دارم
یخن (پیراهن) پاره از دست تو دا رم
پس از مرگم بیایی بر مزارم
همیشه در دعــا در انتظارم
بیا که بریم به مزار ملا محمد جان
سیل گل لاله زار ملا محمد جان
درهمین زمان وزیر دانشمند، امیرعلی شیر نوایی با عده ای ازهمراهان، از کنار این چشمه می گذشت که صدای خواندن عایشه توجه او را جلب کرد، بلافاصله توقف نموده و همه شعر را گوش کرد. علی شیر نوائی با فراست و تیز بینی که داشت، دریافت که در پس این صدا دردی نهفته است. خودش را به عایشه رساند و با ملایمت و مهربانی حال او را جویا شد.
سپس عایشه داستان عاشقانه خود و ملا محمد جان را به امیر حکایت نموده و اضافه نمود که ملا ممد جان ازجمله طلاب مدارس شما می باشد.
فردای آنروز، امیر به خانه پدر عایشه رفت و از عایشه خواستگاری نمود، پدر عایشه که وضع را چنین دید، به احترام شخص امیر به این وصلت راضی شد.
امیر این دو دلباخته را به مزار شریف فرستاد و در همان جا مقدمات عروسی را فراهم نمودند. به این ترتیب این دو به هم رسیدند و نذرشان را به استان حضرت علی ادا کردند》
به همین خاطر یکی از مراسمات ثابت جشن میله گل سرخ، اجرای شعر "ملا ممدجان" توسط خوانندگان در‌مزار شریف است
منتظر اتفاقات خوب (حورا)
