الدین

کودتای هفته گذشته در زیمبابوه منجر به حصر خانگی رابرت موگابه و همسرش و نهایتا برکناری پیرترین  و احتمالا بدترین رئیس دولت در آفریقا از قدرت شد. با این حال این کودتا را نمی توان شورشی علیه یک رهبر خودکامه به حساب آورد. آنچه اتفاق افتاد در واقع یک کودتای داخلی در درون حزب ZANU-PF بود و جانشنین احتمالی موگابه یعنی معاون اولش، امرسون منانگاگوا به احتمال زیاد به همان شیوه موگابه به حکومتداری ادامه خواهد داد. از سال ۱۹۸۰ که زمامداری سفیدپوستان بر زیمبابوه خاتمه یافت موگابه تنها رئیس جمهوری است که این کشور به خود دیده است، یعنی برای بیش از ۳۷ سال.

اگرچه موگابه در دهه اول حکومت خود به خاطر تلاش برای آشتی و اصلاح رابطه بین اقلیت سفید پوست و اکثریت بومی سیاه پوست توسط دنیا ستایش می شد اما در ادامه به صورت سیستماتیک تمامی قدرت های رقیب خود را حذف، ساده ترین اصول حقوق بشر را نقض و تضادهای قومیتی را تشدید کرد.

پس از نابود کردن کشاورزی، سیاست های اقتصادی موگابه که اغلب کاربست نامناسب مارکسیسم - لننینیسم بودند، دیگر بخش های اقتصاد این کشور که روزگاری در حال شکوفایی بود نیز تضعیف شده و تنزل یافتند. در نتیجه این بحران اقتصادی بسیاری از اهالی زیمبابوه به عنوان پناهجوی اقتصادی به دیگر کشورها مهاجرت کردند. او در سال های اخیر به همسرش گریس، که ۴۰ سال از او جوان تر است متکی است. مداخله نظامی در شب ۱۴ و ۱۵ نوامبر چیزی نیست جز یک کودتای داخلی که گریس همسر موگابه را هدف قرار داده است.

در حال حاضر دو شاخه اصلی در حزب ZANU-PF وجود دارد. شاخه اول که توسط منانگاگوا (که روز ۶ نوامبر از معاون اولی برکنار شد) هدایت می شود. این شاخه که کودتا را سازماندهی کرد، شامل رهبران نظامی سابق و فعلی جنبشی است که در سال ۱۹۸۰ اقلیت سفیدپوست را از قدرت کنار زد. گروه دوم که توسط گریس هدایت می شود و با عنوان G-40 شناخته می شود از لحاظ سنی جوانتر و به لحاظ فردی غیر نظامی تر از گروه قبلی است و بیشتر اعضای آن در جنگ استقلال شرکت نکرده اند.

تصمیم موگابه برای عزل منانگاگوا نشان دهنده حمایت او از همسرش بود و این مسئله باعث واکنش ارتش شد. ارتش تاکنون هیچ نشانه ای از قصد خود مبنی بر تغییر سیستم اقتصادی و سیاسی موگابه نشان نداده اند. اگر بخواهیم از زاویه دید مردم زیمبابوه به ماجرا نگاه کنیم هیچ تغییر مهمی ایجاد نشده است.از سوی منانگاگوا و ارتش هیچ نشانی دال بر تعیین جانشین برای موگابه دیده نمی شود و آینده زیمبابوه در هاله ای از ابهام قرار دارد. شنیده ها حاکی از تشکیل دولت انتقالی است. البته این دولت انتقالی توسط حزب ZANU-PF تشکیل خواهد شد و احتمالا منانگاگوا ریاست آن را بر عهده خواهد داشت.

در طول سه سال گذشته، کشیشی مسیحی، یک جنبش اعتراضی خیابانی ایجاد و تظاهرات های متعددی را علیه رژیم برگزار کرد. پاسخ موگابه بازداشت این افراد بود که انتظار می رود حتی در نبود موگابه نیز این بازداشت ها و این شیوه برخورد با مخالفین ادامه داشته باشد. با این حال به نظر می رسد این واقعیت که موگابه برکنار شده است (حتی با یک کودتای درون حزبی) راه را برای شکل گیری دیگر گروه های مخالف باز می کند. اگر این اتفاق رخ دهد جانشنان موگابه با چالش های متعددی روبرو خواهند شد. اگر چه دولت انتقالی می تواند باعث تغییرات معنادار در رژیم حاکم بر زیمبابوه شود، اما احتمال ایجاد تغییرات بنیادین در سیستم سیاسی و اقتصادی زیمبابوه از دورن حزب ZANU-PF وجود ندارد و اگر احتمال تغییری هم باشد وابسته به همین اعتراضات خیابانی خواهد بود